Cây Nhất Chi Mai, còn được biết đến với các tên gọi khác như Mai trắng, Bạch mai, Hàn mai, Lưỡng nhị mai, hay Nhị độ mai. Tên khoa học của loài cây này là Prunus mume Sieb. &Amp; Zucc., thuộc họ Hoa hồng (Rosaceae). Mặc dù có tên gọi phổ biến là “mai”, nhưng cây Nhất Chi Mai thực ra không phải là cùng loài với mai vàng miền Nam, mà thuộc họ đào, anh đào, mơ, mận. Theo hội đam mê mai vàng để tránh nhầm lẫn, cần phân biệt rằng vườn mai bán tết miền Nam có tên khoa học là Ochna integerrima, thuộc chi Mai (Ochna) và họ Mai (Ochnaceae).
Đặc điểm của cây Nhất Chi Mai
Cây Nhất Chi Mai là một loài cây quý hiếm, thường chỉ sinh trưởng ở những khu vực có mùa đông lạnh giá. Loại cây này có tốc độ phát triển chậm, gốc cây thường xù xì, thân có màu đen óng, nụ hoa có màu đỏ, và khi nở, hoa chuyển dần sang màu trắng với nhiều lớp cánh xếp chồng lên nhau. Hoa Nhất Chi Mai rất đẹp khi nở, và khi tàn, màu sắc sẽ chuyển lại sang đỏ. Đặc biệt, cây không có quả và việc chiết giống rất khó khăn, nhưng một khi bén rễ, cây có sức sống vô cùng mãnh liệt, đặc biệt là trong điều kiện lạnh giá.
Thời điểm nở hoa và đặc điểm sinh trưởng
Nhất Chi Mai là loài duy nhất có thể tái nở hoa vào tháng hai âm lịch, sau khi các loài hoa khác đã tàn. Vào thời điểm này, khi mùa xuân đã qua đi và các loài hoa khác đã tàn, Nhất Chi Mai bắt đầu ra hoa với những chồi non tươi. Đây là thời điểm chính vụ của cây. Sự nở hoa lần thứ hai này giống như một sự tiếp sức, động viên cho các loài hoa khác. Có thể coi đây là một điều kỳ lạ, giống như tuyết rơi giữa mùa hè.
Vị trí trong bộ tứ quý
Cây Nhất Chi Mai được xếp vào hàng đầu trong các loại cây mai, nằm trong bộ tứ quý gồm mai, lan, trúc, và cúc.
Cách trồng và chăm sóc
Yêu cầu về nước: Cây Nhất Chi Mai ưa nước nhưng không chịu được úng. Cần đảm bảo bầu đất không bị sũng nước liên tục và cũng không để đất quá khô, vì điều này có thể khiến cây bỏ cành. Nếu trồng trong chậu, cần kiểm tra độ ẩm đất hai lần mỗi ngày.
Vị trí trồng: Nên đặt cây ở nơi có nhiều nắng và gió. Điều này giúp hoa phát triển lớn và dày hơn. Nếu cây quá xanh tốt mai vàng khủng sẽ nhỏ và thưa.
Đất trồng: Cây Nhất Chi Mai có rễ nhỏ và yếu, do đó đất trồng cần có độ thoáng cao để tránh tình trạng nghẹt rễ. Truyền thống cho rằng nên dùng đất mặt ruộng phơi khô, đập nhỏ và sàng lọc để có kích cỡ hạt từ 3mm-5mm. Thêm một ít phân chuồng ủ hoai để trộn cùng đất.
Phân bón: Cây Nhất Chi Mai rất thích nước giải, vì vậy bạn có thể pha loãng nước giải (1 phần nước giải/20 phần nước) và tưới cho cây mỗi tuần một lần. Ngoài ra, có thể sử dụng nước vo gạo, nước tiểu ngâm hoặc nước ốc ngâm để đảm bảo cây nhận đủ chất dinh dưỡng. Tránh bón phân hóa học vì có thể làm cây chảy nhựa vào mùa hè. Một lựa chọn khác là dùng hạt đậu tương giã nhuyễn để bón xung quanh gốc cây.
Cắt tỉa:
Tạo dáng: Nên cắt tỉa vào cuối tháng Chạp hoặc sớm hơn nếu thấy đầu ngọn hơi sưng và chuyển màu xanh nhạt. Điều này giúp tận dụng thời gian bung chồi mạnh vào đầu xuân.
Giữ dáng: Sau khi cây đã định hình, nên thực hiện cắt tỉa 2 đợt trong năm. Đợt đầu vào khoảng tháng 2, sau khi hoa đã tàn. Đợt hai vào đầu tháng 7 âm, khi lá đã già.
Ép hoa đúng tết: Đến cuối tháng 10 âm lịch (khoảng 50-60 ngày trước Tết), tiến hành lặt lá và đưa cây lên chậu nhỏ để chơi Tết. Điều chỉnh nhiệt độ nếu cần thiết bằng cách sử dụng đèn điện và trùm nilon để cây bật nụ đúng thời điểm.
Sâu bệnh và cách phòng trừ
Chảy nhựa: Thường do nấm gây ra. Có thể dùng các thuốc diệt nấm như Ridomil hoặc hợp chất vôi + lưu huỳnh pha loãng để phun.
Nhân giống
Cây Nhất Chi Mai khó chiết, nhưng có thể nhân giống bằng cách giâm cành bánh tẻ trong cát ẩm mà không cần xử lý thêm.
Tác dụng chữa bệnh
Tây y: Hoa Nhất Chi Mai chứa nhiều tinh dầu như cineole, borneol, linalool, benzyl alcohol, farnesol, và terpineol, có tác dụng thúc đẩy bài tiết dịch mật, ức chế một số loại vi khuẩn như coli, trực khuẩn lỵ, và trực khuẩn thương hàn.
=====>> Xem thêm: Tìm hiểu thêm về hình cây mai vàng
Đông y: Hoa Nhất Chi Mai có vị ngọt hơi đắng, tính ấm không độc, giúp giải thử sinh tân, khai vị, hóa đàm, và thường dùng để chữa các chứng bệnh như sốt cao, ho, hầu họng sưng đau, bỏng, lao hạch, chán ăn, chóng mặt, viêm đường hô hấp, và long đờm.
Một số bài thuốc từ hoa Nhất Chi Mai:
Chữa ho dai dẳng: Hoa mai trắng 9g hãm uống thay trà. Hoặc nấu cùng với gạo tẻ và mật ong.
Chữa chướng bụng, đầy hơi: Hoa mai trắng 10g, mộc hương 10g, hương phụ 15g sắc uống.
Chữa tăng huyết áp và đau thắt ngực: Hoa mai trắng 3g, thảo quyết minh 10g hãm với nước sôi.
Chữa đau bụng do lạnh: Hoa mai sấy khô, tán bột, uống với rượu.
Chữa viêm họng mạn tính: Hoa Nhất Chi Mai 6g, hoa dành dành 5g, trà 20g, hãm uống thay trà.
Liên Hệ ngay cho chúng tôi theo thông tin dưới đây:
Điện thoại/Zalo: 0905 888 999 – 0799 888 999 – 0888777777
Email: [email protected]
Facebook: Vườn mai Hoàng Long
Địa chỉ: Tân Thiềng, Chợ Lách, Bến Tre. |
